Cinsel isteksizlik diğer bir adıyla ‘cinsel soğukluk’; partnerle cinsel ilişki ve mastürbasyon gibi cinsel aktivitelere karşı ilgisizlik, cinsellikle ilgili düşüncelerin zihinde oluşmaması sorunudur. Bir cinsel istek probleminden bahsedebilmemiz için bu durumun kişinin kendi hayatında ve partner ilişkilerinde sorun oluşturması gereklidir.   

 

Cinsel ilişki sırasında haz alamama, ilişki sıklığının azalması veya tamamen bitmesi, cinselliği reddetme, cinsel ilişkiyle ilgili kaygılar, mastürbasyon ve cinsel objelerden uzaklaşma, cinsel içerikli rüyalar görmeme gibi belirtileri vardır. Tüm bu tür durumları 6 ay ve daha fazla süreyle yaşayan kadınlara cinsel isteksizlik tanısı konulur. Bu sürecin sonunda bazı kişiler cinselliğe dair istek ve arzularını yitirirken bazıları cinselliği aklına getirmekten dahi korkar.

Cinsel isteksizlik ergenlik dönemlerinde başlayıp süreklilik arz edebilir (Birincil cinsel isteksizlik). Bazen de normal bir cinsel haz yaşanırken sorun hayatın bir döneminde birden ortaya çıkabilir (İkincil cinsel isteksizlik). Bazen de genel anlamda cinsel istek olmasına rağmen eşe karşı bir soğukluk durumu mevcuttur. (Durumsal cinsel isteksizlik) Cinsel isteksizlik ileri düzeyde ise ‘cinsel tiksinti’ durumundan da bahsedilir. Tiksinti bozukluğunda cinsellikten ve cinsel organlardan iğrenme, meniden tiksinme, cinselliği tamamen gereksiz bulma, kısacası cinselliğe karşı bir öfke ve reddediş vardır.

 

Cinsel isteksizlik vücutta birden fazla sistemin etkisi altında olan bir sorundur. Normal şartlarda partnere karşı duyulan cinsel çekilim; sinir sistemi, endokrin sistemi (hormonlar), psikolojik ve sosyal etmenlerle beraber biyolojik yapının etkisinde oluşur. Bu sistemlerden herhangi birinde meydana gelen değişimler cinsel isteksizliği tetikler.

 

Cinsel isteksizlik birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. En sık karşılaşılan nedenlerden biri de partneri reddetme durumudur. Partnere karşı duyulan şüphe, kırgınlıklar veya öfke zamanla cinsel isteksizliğe neden olabilir. Bunun yanında aldatılma veya aldatıldığını düşünme, suçluluk duygusu, yakınlık korkusu, kontrolü kaybetme güdüsü ve cinsel birliktelikten zarar görme inancı da cinsel isteksizliğe neden olan başlıca durumlardır.

 

Cinsel isteksizliğin evli çiftlerde sıklıkla meydana gelmesinin nedeni özellikle aşılması güç evlilik sorunlarıdır. Her türlü evlilik sorunları cinsel isteksizliğe, cinsel isteksizlik de evlilik sorunlarına dönüşebilir. Ayrıca erkek eşteki cinsel sorunlar da kadınlarda cinsel isteksizliğe neden olabilir.

 

Çocuk yaşta cinsel istismara uğrama, ensest, taciz ve tecavüz gibi travmalar da isteksizlik nedenleri arasındadır. Ayrıca erken yaşta ilişkiye zorlanma, pornografi içerikli filmler izleyip tiksinme, doğum seyredip korkma, anne- babanın cinsel ilişkisine şahit olma da diğer travmatik sebeplerdir. Katı dini ve ahlaki kurallarla yetiştirilen kişilerde de cinsellikten kaçınma, gereksiz görme, ilgisizlik ve hatta tiksinti sorunları ortaya çıkabilir.

 

Cinsel isteksizliğin psikolojik etkilerinin yanında; aşırı sigara ve alkol kullanımı, uyuşturucu madde bağımlılığı, endokrin hastalıklar, ilaçların yan etkileri ve bedensel sorunlar gibi nedenleri de vardır. 

 

Temelde birbirini takip eden cinsel isteksizlik ve vajinismus sorunları aslında birbirinden farklılar. Cinsel isteksizlik; cinsellik çatısı altındaki hiçbir girişimi kabul etmeme ve istememe durumudur. Vajinismus ise cinsel birleşme öncesi ön sevişmeden haz alınmasına rağmen birleşme aşamasına geçildiğinde kadın bedeninin çeşitli içsel sebeplerden ötürü partnerini bilinç dışı reddetmesidir.

 

Cinsel isteksizlik ve vajinismus temelde psikolojik etkenlerle meydana gelir. Bu sorunların tedavisi de çoğu zaman bilişsel davranışçı cinsel terapiler ile yapılır.

 

Tedavi edilmeyen ve ertelenen vajinismus, zamanla cinsel isteksizliğe de neden olabilir. Bu yüzden vajinismusta erken dönemde tedavi şarttır.

 

Öncelikle ayrıntılı bir öykü alınır. Daha sonra cinsel ilgisizliğin nedenleri saptanır ve tedavi bu nedenlere yönelik yapılır. Seanslar ortalama 45 dakika sürer ve genelde 10-15 seanslık cinsel terapiler yeterli gelir. Dirençli bazı hastalarda hipnoterapi, emdr, akupunktur tedavileri gibi tamamlayıcı yöntemler de seanslara eklenebilir. Bazı terapi seanslarına eşler de dahil edilir. Evlilik problemi olanlarda ‘ilişki terapisi’ de verilir. Erkek eşte ereksiyon problemleri, erken boşalma sorunu varsa bunların da tedavisi yapılır.