Grup Psikoterapisi
Grup terapisi nedir?
Modern toplum, teknoloji ve kentleşme bireyi yeni güçlük ve psikolojik sorunlarla karşılaştırdı. Artık birey yaşamındaki her şeyi; işini, yaşayacağı yeri, birlikte yaşayacağı insanları hatta cinsiyetini bile seçebilme durumuna geldi. Bir önceki nesille aradaki fark her on yılda daha da artıyor. Genç insanlar ana- babalarından çok daha fazla şeyi, çok daha çabuk yaşıyor belki tüketiyor, ama kararlı bir kimlik ya da kişilik oluşturmaları çok daha uzun zaman alıyor. Bireylerin önünde açılan bu sonsuz çeşitlilik, ilişki sorunları ve kimlik sorunlarını da beraberinde getiriyor. Birey, yaşamına giren yeni insanların nasıl davranacağını kestiremediği gibi, kendisinin de kimliği, nereye ait olduğu konusunda emin değil. Bireyselleşme kalabalıklar içinde yalnızlığa, iletişim olanaklarının çokluğuna ve çeşitliliğine rağmen güçlüğüne yol açıyor. İlişkiler çoğu kez nerede yanlış yapıldığını anlamadan, üzerinde çalışılmadan bitiveriyor.
Günümüzde yaşanan psikolojik sorunların ve ilişki problemlerinin çözümüne yönelik grup terapisi, bireysel terapiye alternatif bir yoldur. Grup terapisi, bireysel terapi gibi insanların yaşamlarındaki sorunlarla başa çıkma becerilerini geliştirip, yaşam kalitelerini yükseltmeyi amaçlar. Kişilerin düşünce, duygu ve davranışlarını daha iyi anlamalarını ve çevreleri ile daha sağlıklı ilişki kurmalarını sağlar. Bu anlamda yalnızlık duygusunun, depresyonun ve anksiyetenin (kaygı ve endişelerin) ve daha birçok psikolojik sorunun tedavisi için iyi bir yöntemdir.
Grup terapisi nasıl uygulanır?
Grup terapisi, psikoterapi tekniklerinin bir grup hastada uygulanmasıdır ve bireysel terapiden farklı yönleri vardır. Bireysel terapide terapist, kendisi ve hastası arasındaki etkileşim içinde, sözel ya da davranışsal girişimlerle hastanın sorunlarını gidermeyi, uyuma yönelik olmayan davranışları değiştirmeyi ya da diğer bir ifadeyle kişilik değişimini hedefler. Grup terapisinde ortaya çıkan etkileşim ise terapist ile tek tek hastaların her biri arasında olabildiği gibi, hastaların birbirleri arasında da olur. Dolayısıyla bir grupta ele alınabilecek çok daha fazla konu bulunur ve iki kişinin ilişkisinde ortaya çıkmayacak ilişki biçimlerinin ortaya çıkma olasılığı vardır. Üyelerin birbirine ya da terapiste karşı konumları, grup normlarının oluşumu gibi unsurlar grup terapisini bireysel psikoterapiden ayrı bir tedavi aracı yapmaktadır. Grup terapisinde üyeler dışarıda bulamadıkları geribildirimleri alma ve üzerinde çalışma imkanını bulabilirler.
Grup terapisinde yaklaşık 7-12 kişi terapistin önderliğinde belli aralıklarla buluşur. Grup terapisi sırasında grup üyeleri birbirleri ile iletişim kurmaya teşvik edilir ve bu kişilerin iletişim becerilerinin gelişmesi sağlanır. Ayrıca üyeler ortak ya da benzer problemleri olan kişileri gördüklerinde kendilerinin yalnız olmadıklarını ve yardım ile sorunların çözülebileceğini kavrarlar. Aynı zamanda birbirlerine psikolojik açıdan destek olurlar, sorunlarına yönelik çözümleri birlikte oluşturup yaşamlarına geçirirler. Tüm bu etkenlerden dolayı grup terapisi çok etkin ve yararlı bir yöntemdir. Ayrıca, grup terapisi bireysel terapiye göre daha ekonomiktir.
Grup terapisine kimler katılabilir?
Grup terapisine psikolojik sorunları olan ya da ilişki sorunu yaşayan bireyler katılabilir. Grup terapisine katılmak için kişinin mutlaka psikolojik bir sorun yaşaması gerekmez. Grup terapisine herkes katılabilir.
Grup psikoterapisi, dikkatlice seçilmiş emosyenel olarak hasta kişilerin birbirlerini etkileyerek kişilik değişimine yardımcı olmayı, eğitimli bir terapist önderliğinde bir grup içinde gerçekleştirilen tedavidir. Lider çeşitli teknik yöntemleri ve kuramsal yapıları kullanarak, grup üyelerinin etkileşimlerini bu değişimi gerçekleştirmek için kullanır.
Grup terapisinin bireysel terapilere karşılık başlıca iki üstünlüğü vardır: (1) Hastanın grup arkadaşlarından kısa sürede geri bildirim alması ve (2) Hem hastanın hem terapistin çeşitli aktarımlarla ortaya çıkan, birçok kişiye hastanın ruhsal, emosyonel ve davranışsal tepkilerini gözleme olanağıdır.
Birçok klinisyen psikoanalitik çerçevede çalışır. Hastanın grup psikoterapisine uygunluğunu belirtmek için, terapist tarayıcı bir görüşmede toplanan birçok bilgiye gereksinim duyar.
Grup terapisinin bazı kontrendikasyonları vardır. Antisosyal hastalar, grup standartlarına bağlı kalamadıklarından dolayı heterojen grup ortamında genellikle rahatsız olurlar. Manik hastalar yıkıcıdırlar, ancak farmakolojik kontrol altına alınır alınmaz grup ortamında iyi olurlar. Sanrılı ve grubu sanrı sistemine alabilen hastalar, denetimsiz, saldırgan patlamaları nedeniyle diğer grup üyelerine fiziksel tehdit unsuru olacağı için dışta bırakılmalıdırlar.
Grup terapisi, en az 3 ve en çok 15 kadar üye ile başarılı olmaktadır, ancak terapistlerin çoğu en uygun sayının 8–10 üye olacağını düşünürler.
Çoğu grup psikoterapisti, grup seanslarını haftada bir kez yönetir. Seansların devamlılığını sürdürme önemlidir. Dönüşümlü seanslar kullanıldığında grup haftada iki kez, bir kez terapsitle ve bir kez terapistsiz olmak üzere toplanır.
Genelde, grup seansları ne olursa olsun 1–2 saat kadar sürer, ancak zaman sınırlama eğilimi daima olmalıdır. Zaman uzatan terapi (maraton grup terapisi), grubun durmadan 12–72 saat süreyle toplandığı bir yöntemdir. Zorunlu etkileşimsel yakınlık ve en uzun zamanı uzatan seanslarda uyku yoksunluğu bazı ego savunmalarını ortadan kaldırır, duygulanım süreçlerini serbestleştirir ve kuramsal olarak açık iletişimi arttırır.
Genelde 20–65 yaş arasındaki hastalar aynı grupta etkin bir şekilde yer alabilirler. Yaş farkları ana baba – çocuk ve erkek – kız kardeş modellerinin gelişmesinde yardımcı olur. Ayrıca hastalar üstesinden gelinemez gibi görülen kişilerarası zorlukları giderme ve rahatlama fırsatı bulurlar.
Bazı gruplar belirli sayıda ve bileşimde hastaya sahiptirler. Üyeler ayrılırsa, yerine hiçbir şekilde yeni üye alınmazsa bu grup kapalı grup olarak adlandırılır. Açık grupta daha akışkan bir üyelik vardır ve yeni üyeler, eski üyeler ayrılsa da alınır. Her hasta gruba farklı olarak yaklaşır ve bu nedenle grup küçük bir evrendir.
Bireysel ve grup psikoterapisi birlikte kullanıldığında; hastalar terapist tarafından bireysel olarak görülürler ve grup seanslarına da katılırlar. Bireysel ve grup seanslarında terapist genellikle aynı kişidir. Hastalar grup seanslarının tümüne katılmalıdırlar.
Kombine terapi özel bir tedavi şeklidir. Daha doğrusu, grup deneyimlerinin bireysel seanslarla anlamlı derecede etkileştiği ve iki taraflı geribildirimin bütünleşmiş bir terapotik deneyimi şekillendirdiği süre giden bir plandır.